Financiële vaste activa | Wat verstaan we hieronder? | Alle informatie in een notendop!
De financiële vaste activa is een balansrubriek waar vaak veel onduidelijkheid over is. Dit komt doordat de meeste mensen bij financiële vaste activa al gauw denken aan beleggingen. Toch is er een groot verschil tussen beleggingen en langlopende aandelen in bedrijven.
Beleggingen worden over het algemeen namelijk op korte termijn verhandeld, terwijl langlopende aandelen voor langere tijd in het bezit blijven.
Daarnaast zijn er veel bedrijven die leningen verschaffen aan andere rechtspersonen waarbij zij zelf baat hebben. Dit soort leningen en beleggingen worden ook wel financiële vaste activa genoemd.
Financiële vaste activa voorbeelden: welke posten vallen eronder?
De financiële vaste activa staat altijd aan de debetzijde van de balans. Volgens de wet moet deze post worden onderverdeeld in bepaalde rubrieken.
Hieronder hebben wij alvast een aantal financiële vaste activa voorbeelden voor jou onder elkaar gezet, zodat je weet hoe de onderverdeling van financiële vaste activa in elkaar steekt:
- Vorderingen op groepsmaatschappijen;
- Vorderingen op moeder- en dochterbedrijven;
- Aandelen of certificaten van aandelen in groepsmaatschappijen;
- Deelnemingen bij andere rechtspersonen;
- Overige aandelen/effecten;
- Overige vorderingen.
Dit zijn voorbeelden van uitgaven die worden geboekt onder de financiële vaste activa. Je ziet dat het hierbij gaat om uitgaven naar andere groepsmaatschappijen, rechtspersonen en/of moeder- en dochterbedrijven.
Wat verstaan we onder deelneming bij financiële vaste activa?
Het begrip ‘deelneming’ zien we vaak terugkomen wanneer praten over financiële vaste activa. Er is sprake van een deelneming wanneer het gaat om een kapitaalverschaffing en duurzame verbondenheid ten behoeve van de eigen werkzaamheden.
Wanneer je meer dan 20% belang hebt in een andere rechtspersoon of groepsmaatschappij ontstaat het vermoeden van deelneming.
Duurzame verbondenheid
Bij financiële vaste activa spreken we vaak over duurzaam. Duurzaam wil namelijk zeggen dat een deelneming in dit geval voor langere tijd wordt aangehouden. De aandelen die je koopt van andere rechtspersonen dienen op lange termijn te worden behouden in de eigen onderneming.
Ten behoeven van eigen werkzaamheden
Een deelneming moet altijd ten dienste zijn van jouw eigen werkzaamheden. Of terwijl de deelneming in andere bedrijven is in het verlengde van je eigen onderneming. Hierbij zou je kunnen denken aan het kopen van aandelen van een leverancier of klant. Hierdoor stel je namelijk de verkoop- in inkoopkant van je onderneming veilig.
De kapitaalverschaffing
Wanneer we spreken over kapitaalverschaffing bij deelname hebben wij het over een aandelenkapitaal. Je verschaft dan geld aan een andere onderneming door middel van aandelen te kopen. Ben je in het bezit van aandelen of certificaten van aandelen? Dan is er sprake van een deelneming in de andere onderneming.
De omvang van het kapitaalbelang is niet van belang
De omvang van de kapitaalverschaffing hoeft niet leidend te zijn voor een deelneming. Voldoet jouw kapitaalbelang aan de hierboven genoemde criteria? Dan kan er ook met minder dan 20% een vermoeden ontstaan van deelneming.
- Bovendien kan dit andersom ook, namelijk wanneer je een groter kapitaalbelang hebt in een onderneming, maar jouw werkzaamheden hier geen baat bij hebben.
Dan kan je misschien wel meer dan 20% van de aandelen hebben van een onderneming, dat maakt nog niet dat er sprake is van deelneming.
Deelneming zonder aandelenkapitaal
Deelneming is ook mogelijk zonder enige vorm van kapitaal. Er moet namelijk sprake zijn van kapitaalverschaffing en dat hoeft niet per se door middel van aandelen.
Zo spreken we ook van een deelname wanneer je volledig aansprakelijk bent voor de schulden van een of meerdere andere ondernemingen.
Een rechtspersoon kan namelijk een vennoot zijn in een VOF waardoor hij/zij aansprakelijk is voor de schulden. Hierdoor ontstaat er een vermoeden van deelneming in een andere onderneming zonder kapitaal.
Deelneming met negatief eigen vermogen, kan dat?
De waarde van een deelneming onder het kopje financiële vaste activa kan niet lager zijn dan €0,-. Zelfs niet wanneer het eigen vermogen van de deelneming negatief is.
Is er sprake van een deelneming met een negatief eigen vermogen en is je onderneming geheel of gedeeltelijk aansprakelijk voor de schulden?
Dan moet je een voorziening openen op de creditzijde van de balans. In de praktijk wordt de hoogte van deze voorziening altijd gelijk gesteld aan het negatieve eigen vermogen van de deelneming. Dit is alleen niet verplicht.
Verwatering van het belang
Het wil wel eens voorkomen dat een deelneming nieuwe aandelen uitgeeft aan een derde partij. In dit geval spreken we over een verwatering van het belang.
Dit komt doordat de uitgifte van nieuwe aandelen ervoor zorgen dat je relatief lager belang hebt in de deelneming.
Rekenvoorbeeld:
Stel een deelneming geeft 50% nieuwe aandelen uit aan derden, terwijl jij daarvoor 100% van de aandelen in bezit had.
- Jouw belang in de deelneming daalt dan met 50% zonder dat je financieel betrokken bent. Als je belang in een deelneming daalt zonder betrokken te zijn, dan spreken we van verwatering van het belang.
Bovendien kun je dan wel winst maken wanneer de derde partij meer betaald dan de werkelijke waarde. Stel dat het eigen vermogen van een deelneming €2.000 bedroeg, maar dat de derde partij €3.000 heeft betaal voor 50% belang.
Dan komt het totale vermogen van de deelneming op €5.000 waarvan jij 50% bezit. Er is dan sprake van een verwateringswinst van €500.
Verwerking van verwateringsresultaten
Verwateringsresultaten (zoals hierboven beschreven) kunnen op twee verschillende manieren worden verwerkt. Om het jou makkelijk te maken hebben wij deze manieren hieronder voor jou op een rijtje gezet:
- Als resultaat boeken op de resultatenrekening (wanneer je de situatie ziet als een verkoop van een belang)
- Het resultaat rechtstreeks boeken in het eigen vermogen (wanneer je de situatie ziet als een vermogensverschuiving tussen aandeelhouders)
Zoals je ziet kun je deze resultaten niet boeken onder de post financiële vaste activa. Dit kan alleen voor kapitaalverschaffingen waarbij er sprake is van deelneming.
Boekhoudpakketten vergelijken voor het verwerken van financiële vaste activa
Nu je een beeld hebt gekregen van wat financiële vaste activa zijn kan het alsnog moeilijk zijn om alles precies goed in te vullen op de balans. Gelukkig zijn er verschillende boekhoudpakketten beschikbaar die je helpen bij het opstellen van een balans.
Hiervoor hoef je alleen nog maar verschillende posten aan te maken, waaronder financiële vaste activa, en de balans wordt voor je ingevuld. Daarnaast kun je ook direct vanuit het boekhoudpakket een resultatenrekening laten opstellen.
Wel dient het boekhoudpakket te beschikken over een module voor balans- en resultatenrekening.
Om erachter te komen welke boekhoudpakketten dit aanbieden kun je gebruik maken van de vergelijker op deze pagina. Hier vul je een aantal eventuele wensen in zodat je direct ziet welke boekhoudpakketten voldoen aan jouw persoonlijke eisen.